Μέσα σε κλίμα συγκίνησης και κομμουνιστικής αισιοδοξίας για τους αγώνες που έρχονται, η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (Π.Ε.Α.Ε.Α - παράρτημα Χίου) τίμησε την περασμένη Κυριακή τα 68 χρόνια από την ίδρυση της ΕΠΟΝ στην Κυδιάντα Λαγκάδας. Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στον στον πρόσφατο χαμό του τελευταίου ένοπλου αντάρτη του Δ.Σ.Ε. Διαμαντή Γιωργούλη.Στην εκδήλωση μίλησαν ο πρόεδρος του Συλλόγου Απογόνων και φίλων Εθνικής Αντίστασης Δημήτρης Ψωμαδάκης και το μέλος της ΝΕ Χίου του ΚΚΕ Γιάννης Αμπαζής.
Η ατμόσφαιρα ήταν ήδη ηλεκτρισμένη από τον πρόσφατο θάνατο του σ. Διαμαντή και ο τόπος γεμάτος σημαίες του ΚΚΕ όταν ξαφνικά ακούστηκε η φωνή του για λίγα λεπτά, από τα παλιά, να μιλά για το συνδικαλιστικό κίνημα, τους αγώνες.
Προς το τέλος της εκδήλωσης, κατατέθηκαν στεφάνια από εκπροσώπους του ΚΚΕ, του ΝΣ της ΚΝΕ, του ΠΑΜΕ, της Λαϊκής Συσπείρωσης, του ΜΑΣ, του Συλλόγου Γυναικών Χίου, της ΠΕΑΕΑ - παράρτημα Χίου.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε ανάγνωση ποιημάτων του Φώτη Αγγουλέ ενώ μερικά από τα συνθήματα που δόνησαν την ατμόσφαιρα ήταν τα "9 δεκαετίες αγώνας και θυσία, το ΚΚΕ στην πρωτοπορία", "ούτε σε ξερονήσια, ουτε σε φυλακές, ποτέ τους δε λυγίσανε οι κομμουνιστές"
Ο Γιάννης Ψωμαδάκης τόνισε στην ομιλία του:
Σε τούτο τον τόπο, μας δίνεται για μια ακόμα φορά η ευκαιρία να αναφερθούμε στην μνήμη των ηρωικών αγωνιστών, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ αλλά ξεχωριστά και ιδιαίτερα της ΕΠΟΝ που εφέτος γιορτάζουμε τα 68 αγωνιστικά χρόνια από την ίδρυση της..."
"Ήταν 23 του Φλεβάρη στα 1943 όταν νέοι από διάφορες οργανώσεις, από όλη την Ελλάδα μαζεύτηκαν στο σπιτάκι της οδού Πλακεντίας 3 στους Αμπελόκηπους, έχοντας το φόβο της παρανομίας αλλά και την δύναμη και αποφασιστικότητα για Λευτεριά και Ανεξαρτησία και αποφάσισαν την ίδρυση της."
"....Σήμερα τιμούμε την επέτειο ίδρυσης της ΕΠΟΝ, θέλοντας με την αναφορά μας αυτή να αποδείξουμε και να θυμίσουμε τις ηρωικές γεμάτες αυταπάρνηση σελίδες ιστορίας της που σκόπιμα αποκρύπτονται και διαστρεβλώνονται.
Όπως σκόπιμα παραχαράσσουν και διαστρεβλώνουν την ιστορία και συκοφαντούν τον Σοσιαλισμό ταυτίζοντας τον με τον ναζισμό και φασισμό. Η γνώση και η μνήμη λοιπόν είναι όχι μόνο ιερό χρέος μας και καθήκον απέναντι στην ιστορία, στην αλήθεια της και την ανάγκη καταγραφής της γιατί μόνο με την γνώση και την μνήμη μπορούμε να αποκτούμε συνείδηση του ιστορικού μας παρελθόντος, της ιστορικής μας συνέχειας και επίγνωση των ιστορικών καθηκόντων μας στο παρόν και στο μέλλον.
Αλήθεια τι ήταν εκείνο που έκανε τους πολιτικούς κρατούμενους και εξόριστους αγόγκιστα να υπομένουν τα πάντα να περνούν με τέτοια καρτερικότητα και θάρρος όλες αυτές τις δοκιμασίες; Να πηγαίνουν για εκτέλεση τραγουδώντας με το κεφάλι ψηλά γεμάτoι περηφάνια;
Ήταν τα ιδανικά που υπερασπίζονταν, οι ιδέες τις οποίες πίστευαν και αγωνίζονταν για την πραγματοποίηση τους.
Ήταν οι κορυφαίες ιδέες του Μαρξισμού, Λενινισμού και του Προλεταριακού Διεθνισμού.
Ποιο ήταν το έγκλημα των ανδρών κα των γυναικών που εξορίστηκαν και βασανίστηκαν;
Ήταν ότι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του ΚΚΕ και του ΕΑΜ για αντίσταση κατά των κατακτητών και το μεγαλύτερο έγκλημα τους που έκανε την αστική τάξη της εποχής να τρέμει ήταν ότι οραματίστηκαν μια δίκαιη κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση όπου ο λαός θα είναι αφέντης στο τόπο του.
Πόσο ίδιο άραγε φαίνεται το χτες με το σήμερα!
Σήμερα όσο θα βαθαίνει η καπιταλιστική κρίση τόσο οξύνονται οι συγκρούσεις των κεφαλαιοκρατών τόσο θα μεγαλώνει η επίθεση ενάντια στα εργατικά λαϊκά δικαιώματα και κατακτήσεις.
Απέναντι σ’ αυτήν την κατάσταση το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα το ΠΑΜΕ δεν στέκεται απλά στο πλευρό των εργατών δεν διεκδικεί μόνο την ικανοποίηση όλων των αναγκών της εργατικής οικογένειας αλλά πάνω από όλα πρωτοστατεί στην οργάνωση των αγώνων με κινητοποιήσεις οι οποίες αναδεικνύουν τους υπεύθυνους της κρίσης. Δείχνουν ποιοι είναι αυτοί που ληστεύουν τον μόχθο του Λαού. Ταυτόχρονα αναδεικνύουν πως δίχως προοπτική δίχως τη δική τους πρόταση εξουσίας, δίχως τη δική τους ενιαία στρατηγική απέναντι στην ενιαία στρατηγική του κεφαλαίου και των συμμάχων του ο Αγώνας τους δεν θα έχει επιτυχία και δεν θα ανησυχεί την άρχουσα τάξη. Για αυτό και οι επιθέσεις από τα παπαγαλάκια της δημοσιογραφίας που διαστρεβλώνουν και αποκρύπτουν τις θέσεις και τον αγώνα. Όσο όμως επιτίθενται τόσο θα ξεμπροστιάζονται. Γιατί ο αγώνας του ΠΑΜΕ και τον συμμάχων του στοχεύει στην εξάλειψη της ίδιας της ρίζας των δεινών της εργατικής τάξης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.
Ήρθε η ώρα οι ίδιοι οι εργαζόμενοι οι παραγωγοί όλου του πλούτου, να οργανώσουν το δικό τους μέτωπο με προοπτική την κατάκτηση της λαϊκής εξουσίας μέσα από την ενιαία πάλη τους. Μόνο τότε θα υπάρξει αλλαγή πολιτικής προς όφελος του Λαού. Μόνο τότε θα έρθει και η δικαίωση του αγώνα και της θυσίας της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. Αυτό είναι το δικό μας καθήκον και γι αυτό πρέπει να παλεύουμε.
Η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα δεν θα μείνουν καθηλωμένα στο χτες. Στην εργατική τάξη ιδιαίτερα στις νέες γενιές της όπως και στις νέες γενιές των λαϊκών στρωμάτων αξίζει μόνο ένα μέλλον
Αυτό του Σοσιαλισμού"
Στη συνεχεια το λόγο πήρε ο Γιάννης Αμπαζής ο οποίος θύμισε στοιχεία από τη ζωή, την αντοχή και τον αγώνα του κομμουνιστή Διαμαντή Γιωργούλη:"Σκαλίζοντας τα αρχεία του Κόμματος και τα ντοσιέ, βρήκαμε την κληρονομιά που μας άφησε ο σ. Διαμαντής."
...
"Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε δεξιά κι αριστερά ότι οι θυσίες μέχρι θανάτου, η αυταπάρνηση, η καταπολέμηση κάθε πνεύματος φιλοδοξίας κ;αι ατομισμού είναι πράγματι υψηλές αξίες αλλά είναι πια ξεπερασμένες.
Η ιστορία μπορεί να γράφτηκε από τους νικητές του εμφυλίου πολέμου, όμως η πραγματική ιστορία, για το δίκιο, τη δημοκρατία, τη λευτεριά, την εθνική ανεξαρτησία, γράφτηκε στις μάντρες των εκτελέσεων, στα ξερονήσια και τις φυλακές, στους δρόμους του αγώνα, στις πορείες και τις διαδηλώσεις και τότε και σήμερα. Η ζωή του κομμουνιστή Διαμαντή Γιωργούλη, αφανή ήρωα της εργατικής τάξης έχει συσσωρεύσει την 90χρονη ιστορία του ΚΚΕ. Την ανιδιοτέλεια, το θάρρος τη συνέπεια, τη συνέχεια, την ευαισθησία, την αλληλεγγύη, την προσωπική θυσία, την αξιοπρέπεια, σε κάθε φάση, σε οποιεσδήποτε συνθήκες ταξικής πάλης."
...
Αφού αναφέρθηκαν επίσημα στοιχεία από αποφάσεις στρατοδκείων αλλά και στοιχεία από τη ζωή του συντρόφου Διαμαντή και άλλων κομμουνιστών που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην Αντίσταση στη Χίο τονίστηκαν μεταξύ άλλων
 |
| Ο σύντροφος Διαμαντής διαβάζει Ριζοσπάστη* |
"Το Σεπτέμβρη του 1947, με την αλλαγή στην κομματική ηγεσίας της ΝΕ Χίου του ΚΚΕ σ'ενα σπίτι στο Βροντάδο παρουσία του Χάρη Κανόνη, πάρθηκε η απόφαση για για τη δημιουργία ένοπλου τμήματος του ΔΣΕ στη Χίο, με καπετάνιο το Γ. Μαυράκη.
Εφαρμόζονταν το “Σχέδιο Λίμνες”, που καθυστερημένα πήρε απόφαση η ΚΕ του ΚΚΕ, για την έναρξη του ένοπλου αγώνα του ΔΣΕ όταν ήδη στην Ελλάδα είχε φύγει ο Αγγλικός στρατός, και ήρθε ο Αμερικάνικος ο οποίος είχε τροφοδοτήσει τον ανασυγκροτημένο ελληνικό στρατό με όπλα, εφόδια και αεροπλάνα.
Το Γενάρη του 1948 εδώ στην Κυδιάντα σε ένοπλη επέμβαση της αστυνομίας την Κυριακή 2:30 τα ξημερώματα, μετά από ένα γαμήλιο γλέντι σκότωσαν τον αντάρτη Σταμάτη Τράτση. Οι πρώτοι εξόριστοι έφευγαν για Άη Στράτη και οι συλληφθέντες της Κυδιάντας μεταφέρθηκαν στο τμήμα μεταγωγών για να δικαστούν. Κ. Φερεντίνος, Γ. Κούνουπας, Ορέστης Ασπρούλης, Ι. Καλαγκιάς, από Λαγκάδα, Φράγκος, Ασπιώτης, Αγγελούλης, Καράβολος από τα Καρδάμυλα.
Στις 28 Φλεβάρη χτυπήθηκε από την αντάρτικη ομάδα ο σταθμός χωροφυλακής της Λαγκάδας με επικεφαλής το Γιώργη Μαυράκη, Διαμαντή Γιωργούλη και άλλους."
...
 | ||
|
"Φυλακές Αβέρωφ. Πέμπτη απόγευμα 19 Αυγούστου 1948. Στο προσκλητήριο καλούν τους 13 Χιώτες μελλοθάνατους. Δυο αδέλφια υποχρεώθηκαν να διαλέξουν ποιοι θα εκτελεστούν και ποιοι θα πάνε φυλακή σύμφωνα με την απόφαση του στρατοδικείου. Γιωργούληδες, Διαμαντής και Παντελής και Τράτσηδες Δημήτρης και Γιάννης.
Στο κελί μαζεύονται όλοι. Τα μάτια βούρκωσαν, οι αγκαλιές δεν μπορούσαν να χωρέσουν όσα έζησαν, όσα αγωνίστηκαν, όσα αφήνουν πίσω τους. Το σπίτι, η μάνα, η οικογένεια, τα παιδιά, το Κόμμα, οι σύντροφοι, το δίκιο του αγώνα. Τελευταίος αποχαιρετισμός. Οι μεγάλοι αδελφοί Τράτσης Δημήτρης και Παντελής Γιωργούλης πάνω από 30 χρονών διάλεξαν το απόσπασμα και οι μικροί 28 χρονών το δρόμο για την εξορία.
Ο σ/φος Διαμαντής έσφιξε τη γροθιά του. Μάζεψε το δίκιο και τα κομμάτια του, δεν άντεχε στις φυλακές Αβέρωφ να βλέπει δυο φορές τη βδομάδα να παίρνουν για εκτέλεση μελλοθάνατους και μετατέθηκε στις φυλακές της Αίγινας, που έμεινε 8 μήνες κι ύστερα στα Γιούρα. Ισοβίτης, πολιτικός κρατούμενος στον 4ο όρμο. Τότε (1949) στο ξερονήσι υπήρχαν 8.000 εξόριστοι κι έχτιζαν συνέχεια νέες πτέρυγες.
Κρύο, στερήσεις, πείνα, ψυχολογικά και σωματικά βασανηστήρια. Ο βοριάς τρυπούσε σκηνές και τα ροζιασμένα σώματα. Στόχος των βασανιστών να σπάσουν οι πιο αμετανόητοι. Βράχος ακλόνητος, “Δεν δουλώνω – δεν υπογράφω”. Το 1952 μετατέθηκε στη Μυτηλήνη και πέρασε νέο στρατοδικείο για τη δράση του το 1946-1949, για τα γεγονότα της Κυδιάντας με συγχωριανούς από τη Λαγκάδα-Συκιάδα-Καρδάμυλα.
Ξανά πίσω στα Γιούρα στον 1ο όρμο βοηθός στρατοπεδάρχη. Εκεί έμεινε μέχρι τη διάλυση των φυλακών το 1955.
“Κι εφέτος η πρωτοχρονιά στη φυλακή με βρίσκει / κι άδειο κανίσκι είν' η καρδιά και μαύροι γύρω μου ίσκιοι / κι έτσι καθώς σε σκέφτομαι χαρά που μου'χεις λείψει / μου σιγοτραγουδά η βροχή του σύνεφου τη θλίψη, έγραφε σε κάποια άλλη φυλακή ο κομμουνιστής ποιητής Φώτης Αγγουλές.
Κι απο κει ο Διαμαντής, 35 χρονών πια, μεταφέρεται στην Ακροναυπλία.
Οι κυβερνήσεις Παπάγου – Πλαστήρα – Καραμανλή, Κεντροδεξιές, Φιλελεύθερες, ΕΡΕ, όπως κι αν τις έλεγαν κρατούσαν τα στρατόπεδα εξορίας των πολιτικών κρατούμενων, απαγορεύοντας βασικά δημοκρατικά, πολιτικά, συνδικαλιστικά δικαιώματα.
Κάτω από την πίεση του λαϊκού κινήματος και της ΕΔΑ, πέτυχε να σταματήσουν οι εκτελέσεις το 1954, αγωνιζόταν για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων.
Ο σ. Διαμαντής μετατέθηκε στη Μυτιλήνη όπου παρέμεινε μέχρι τον Ιούνη του 1960 όπότε και απελύθει με περιοριστικούς όρους να βρίσκεται στη Συκιάδα.
Συνολικά 12 χρόνια και 4 μήνες φυλακές κι εξορίες του φόρτωσαν στην πλάτη οι μοναρχοφασιστικές, μετεμφυλιακές κυβερνήσεις.
Μα εκείνος αμετανόητος. Συμμετέχει στην ΕΔΑ και τη δράση του συνδικαλιστικού κινήματος μέσα από το σωματείο χτιστών. Δύσκολα χρόνια, τα μεροκάματα λίγα στην οικοδομή. Τότε παντρεύτηκε, άνοιξε σπιτικό με τη Μαρία Ποδιά, από αριστερή οικογένεια από το Βαρβάσι.
Με τη Χούντα των συνταγματαρχών ήταν από τους πρώτους συλληφθέντες. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έλεγε η κυρά Μπέμπα, η γυναίκα του, με παράπονο ότι τον πήραν ένα πρωϊνό κι απ'την τρομάρα της με την εισβολή των χωροφυλάκων απέβαλε.
Σήμερα από απόσταση βλέπωντας τα γεγονότα της εποχής εκείνης, αποκαλύπτεται πως ούτε οικογένεια δεν μπορούσαν να κάνουν οι κομμουνιστές κι αριστεροί.
Δεκάδες παραδείγματα παλιών συντρόφων χωρίς οικογένεια ή παιδιά όπως οι Κούνουπας, Ψωράκης, Πλακωτάρης, Χαρτοκέφαλος κα. Οικογένειες χωρίστηκαν στην προσφυγιά, τα παιδιά εδώ, με στερήσεις, φτώχεια, ανέχεια. Μα βγήκαν παλικάρια και στάθηκαν στα πόδια τους.
Άλλα 4 χρόνια στο Λακί της Λέρου ο Διαμαντής με τους πιο “επικίνδυνους” κομμουνιστές.
Κι ύστερα στη μεταπολίτευση, με την πτώση της Χούντας, στον ίδιο δρόμο, του αγώνα. Μαθημένα τα βουνά απ'τα χιόνια. Να φτιάξουν το ΚΚΕ στη Χίο. Με το σ. Καρτοκέφαλο, Ψωράκη, Πλακωτάρη. Αιγινίτη, Μπακοντούζη και τόσους άλλους κυνηγημένους και ξεκομμένους συντρόφους. Κι όταν έβαλαν την φωτεινή επιγραφή στα πρώτα γραφεία στην οδό Φιστέ ντε Κουλάνς έκλαιγαν από χαρά.
Βήμα το βήμα στάθηκε η Κομματική Οργάνωση Χίου του ΚΚΕ στην πόλη και τα χωριά στις “νόμιμες συνθήκες” μιας αστικής δημοκρατίας, απλώνοντας τη δράση της προς το εργατικό κίνημα, κυρίως με το σ. Διαμαντή, με πρώτο στόχο τον εκδημοκρατισμό του συνδικαλιστικού κινήματος και την αποχουντοποίησή του.
Με την πείρα των παλιών συντρόφων, τις θυσίες, τις κατακτήσεις και τη δράση τους , άνοιγαν τους δρόμους και τη νέα γενιά των κομμουνιστών στήνοντας την ΚΝΕ.
Κι όταν το 1989-1991, με τις ανατροπές των σοσιαλιστικών χωρών και τη διάσπαση του ΚΚΕ πάλι εκείνος και οι παλιοί σύντροφοι στάθηκαν βράχοι ακλόνητοι να περάσει η καταιγίδα, έβαλαν το χέρι τους στην ανασυγκρότηση και το στήσιμό του.
Σήμερα, που επιχειρείται το ξαναγράψιμο της ιστορίας, η ταύτιση του κομμουνισμού με το φασισμό από τους απολογητές του καπιταλιστικού συστήματος και τους βολεμένους που ήρθαν να «σώσουν» τη χώρα με τη βοήθειοα του ΔΝΤ εμείς έχουμε ζωντανή απόδειξη την ηρωϊκή δράση των κομμουνιστών, που φυσικά δεν θα την κρατήσουμε μουσειακό είδος.
Δεν αγιοποιούμε ούτε θεοποιούμε το σ. διαμαντή. Ένας απλός άνθρωπος του λαού ήταν, εργάτης, που για τα ιδανικά και τις αξίες του δίκιου της λευτεριάς και του σοσιαλισμού αφιέρωσε όλη του τη ζωή, ταυτίζοντας την 90χρονη ζωή του με την 90χρονη ιστορία του ΚΚΕ.
Δεν πρόκειται να τη μετατρέψουμε σε νοσταλγικό παρελθόν χωρίς καμιά αξία στο σήμερα. Η προσφορά στο ΚΚΕ δεν είναι μουσείο, είναι οδηγός τιμής, δίδαγμα και μάθημα για να γίνουμε καλύτεροι. Πιο ικανοί μαχητές στον αγώνα για την απόκρουση των νέων δεινών που έρχονται. Το μέλλον της φτώχειας, της ανεργία και τη;ς εξαθλίωσης που μας ετοιμάζουν. Έχουμε το θάρρος, την αδιαλλαξία απέναντι στον ταξικό εχθρό με συνέπεια και οπργάνωση να τους τσακίσουμε. Πλουτοκρατία, κυβέρνηση, ΕΕ, ΔΝΤ. Η ζωή μας διδάσκει ότι η αναμέτρηση με το φόβο, τις δυσκολίες της πάλης για το συλλογικό και όχι το ατομικό σε περίοδο ταξικού πολέμου, είναι ο δρόμος για να τους ανατρέψουμε.
Ο δρόμος είναι δύσβατος, ανηφορικός, στο τέλος όμως θα είμαστε νικητές.
Τιμή και δόξα στο Κόμμα που γεννά ήρωες μαχητές της εργατικής τάξης."
*Οι φωτογραφίες είναι από το ΑΡΧΕΙΟ της Αγγελικής Χατζηδημητρίου
